Krzyżtopór

Jeśli przyjrzymy się bliżej jak wygląda architektura zamku Krzyżtopór w Ujeździe, ciężko zaakceptować fakt, że sam zamek jako funkcjonalne miejsce do życia, był używany tylko przez jedenaście lat. Przed powstaniem Wersalu, był on największym i najwspanialszym tego typu obiektem w całej Europie. Jego inicjatorem i właścicielem był Krzysztof Ossoliński, który w swoim herbie miał topór, co znacznie wpłynęło na nazwę zamku. Po tym, jak jego inicjodawca wzbogacił się na wojennych wojażach, postanowił, że zbuduje coś, co swoim rozmachem, wielkością i okazałością, przewyższy wszystkie budowle architektury, jakie do tej pory powstały. Przede wszystkim chciał stworzyć coś bardziej znanego niż słynący na całe królestwo ossoliński zamek, którego właściciel Jerzy był bratem Krzysztofa Ossolińskiego. Budowa Krzyżtopora rozpoczęła się w roku 1620 i kosztowała niebotyczną sumę trzydziestu milionów polskich złotych. Jej architektem był Wawrzyniec Sensa, choć raczej przewiduje się, że raczej nadzorował niż projektował sam budynek.